FUNDA MÜJDE interview

‘Ziektes en ongelukken discrimineren niet’

Ook cabaretier Funda Müjde is erbij tijdens het Zorghulpfestival. Ze zit sinds 2007 in een rolstoel, maar ging niet bij de pakken neerzitten.

“Ik zit hier bij m’n vader van 89 in Turkije” zegt Funda Müjde. “Het is nu even rustig. Goed moment om te bellen.”

Ben je vaak in Turkije?

“Als het aan mij ligt ben ik hier vaker, maar mijn man is gediagnostiseerd met Parkinson. En nu zijn we een beetje als de lamme en de blinde. Misschien niet per se een onderwerp voor een interview, maar het zorgen voor elkaar past natuurlijk heel goed bij het thema van het Zorghulpfestival. We zijn al jaren elkaars mantelzorgers. Hij is mijn praktische hulp en ondersteuning in alles. Ik ben zijn geheugen, agenda en zorg voor zijn sociale contacten. Parkinson is een progressieve ziekte en hij is snel moe. Hij heeft daardoor niet zo’n zin om vaak te
vliegen. Maar als ik het graag wil, gaat hij mee hoor, want hij vindt het ook fijn om hier lekker in de schaduw te zitten.”

Naast zorg voor elkaar heb je dus ook de zorg voor je vader van inmiddels 89?

“Hij kan zelf niet meer vliegen en heeft ook geheugenproblemen. Dus als we hier zijn, proberen we allerlei dingen te regelen. Het is in die zin altijd een zorgvakantie. Mijn vader heeft uit z’n eerste huwelijk zes kinderen, onder wie twee tweelingen, die allemaal in Nederland wonen. Uit zijn tweede huwelijk heeft hij nog één dochter die inmiddels in Denemarken woont.
Niemand in de buurt dus. En onze bezoeken zijn ook niet altijd gelijkmatig verdeeld over het jaar. Zo waren er in de meivakantie vier op bezoek en heeft hij ook weleens maandenlang geen kinderen over de vloer.”

Het thema van het Zorghulpfestival is verbinding. Wat betekent dat woord voor jou?

“Bij verbinding denk ik altijd meteen aan het feit dat ik in Nederland woon en te maken heb met twee werelden, waarbij ik voor de culturele verbinding zorg. Ik krijg al sinds we in Nederland wonen continu allerlei vragen. Zoals ‘jullie doen zeker aan de ramadan?’, of ‘jullie worden vast uitgehuwelijkt?’. Dus soms ook met een vooroordeel erin. Maakt niks uit, maar ik heb mijn leven lang geleerd om dan een bandje af te draaien. En zo ben je zonder dat je het weet ineens een verbinder. Tegen wil en dank, denk ik. Zeker toen onze gemeenschap nog veel kleiner was, moest ik als kind over allerlei dingen uitleg geven. Later werd het een soort van beroep toen ik columniste en cabaretier werd.”

Dus je bent nog steeds die verbinder?

“Door mijn ongeluk werd ik een verbinder tussen de valide en niet-valide wereld. Ik was ineens geen immigrant meer. Mijn boek heet daarom trouwens ook Niemand vraagt meer waar ik vandaan kom (sinds ik in een rolstoel zit). Nu geef ik uitleg over dwarslaesies, maar ook hoe je omgaat met tegenslag. Dan vertel ik bijvoorbeeld over hoe ik met mijn handbike van Amsterdam naar İstanbul fietste. Bijna 4.000 kilometer, voor mij een teken van kracht en doorzettingsvermogen. Maar daardoor gingen mensen mij vragen hoe ik zo positief kon zijn. Dat vond en vind ik oneerlijk tegenover mensen die dat niet zijn. Het is nou eenmaal de aard van het beestje. Dat zie ik als een groot cadeau. Toen voelde ik wel de behoefte om spreekbuis te worden voor de groep die niet voor zichzelf op kan komen. Via interviews, maar ook in mijn voorstellingen. Ik zag eens iemand lopend uit een auto stappen op een invalideplek. Dan moet ik echt tegen de mensen om me heen zeggen dat je niet mag oordelen. Omdat je niet weet welk onzichtbaar leed die persoon heeft. Als jijzelf niet te maken hebt gehad met een ziekte weet je nooit precies hoe dat voelt. We moeten juist begrip voor elkaar hebben, want ziektes en ongelukken discrimineren niet. Nu ben je misschien gezond, maar morgen kan het anders zijn.”